8 mei 2025
Leestijd 8 min

Bij de ontwikkeling van software kunnen aannames ernstige gevolgen hebben en we moeten altijd op onze hoede zijn. In deze blogpost bespreken we hoe je omgaat met aannames bij het ontwikkelen van software.
Stel je voor... je rijdt naar een bepaalde plaats
Een plek waar je al 5 jaar lang elke dag naartoe rijdt, dezelfde route neemt, langs dezelfde verlaten straat rijdt, waar je nog nooit een andere auto hebt gezien. Langzamerhand begin je je vertrouwd te voelen met deze route en ga je ervan uit dat je zoals altijd de enige auto op deze weg zult zijn. Maar op een gegeven moment duikt er een auto vlak voor je op... er was al die tijd al een zijstraat, maar je had hem nooit opgemerkt, of misschien was je hem helemaal vergeten. Je trapt op de rem en komt gelukkig net op tijd tot stilstand. Aannames werden je bijna fataal.
Gelukkig zijn de veronderstellingen die we in ons werk maken nooit zo gevaarlijk voor ons leven als de veronderstellingen die we in het verkeer maken. Toch kunnen veronderstellingen ernstige gevolgen hebben en moeten we altijd op onze hoede zijn.
Stel je voor... je maakt websites
Je laatste klant is op zoek naar een nieuwe site voor zijn bejaardentehuis omdat zijn huidige site verouderd en niet zo fancy is. Dus u bouwt een fancy nieuwe website in de veronderstelling dat fancy betekent: modern ontwerp, sociale functies, dynamische inhoud. De site is niet het succes dat hij had verwacht ... vreemd ... je hebt precies gebouwd wat je klant wil. Maar heeft u gebouwd wat de bezoekers van de site willen? De gemiddelde gebruiker is tussen de 50 - 65 jaar oud, op zoek naar een nieuw huis voor hun vader en moeder. Ze zijn geen digital natives en voelen zich misschien niet thuis op een mooie, dynamische website vol twitterfeeds en sociale knoppen. Het enige wat ze willen is een goede indruk krijgen van het bejaardentehuis en gerustgesteld worden over het feit dat er goed voor hun ouders zal worden gezorgd.
Hoe meer ervaring je krijgt, hoe harder je moet oppassen geen aannames te doen endubbel te checken met je klant EN de doelgroep.
Een ander bekend gevaar van ervaring is "de vloek van de kennis". Hoewel het klinkt als de volgende Pirates of the Caribbean sequel, is de vloek van kennis een cognitieve bias die bijna iedereen met expertkennis in een specifieke sector overheerst. Het betekent dat beter geïnformeerde partijen het extreem moeilijk vinden om over problemen na te denken vanuit het perspectief van minder goed geïnformeerde partijen. Je kunt je afvragen waarom economen er niet altijd in slagen om de juiste beursvoorspellingen te doen. Iedereen die wat geld over heeft, kan aandelen kopen. Je hoeft geen expert te zijn of zelfs maar verstand te hebben van economie. En dat is de belangrijkste reden waarom economen er vaak naast zitten. Omdat ze expertkennis hebben, kunnen ze niet voorbij deze expertise kijken en kunnen ze zich moeilijk voorstellen hoe minder geïnformeerde mensen zullen reageren op veranderingen in de markt.
Hetzelfde geldt voor IT. Daarom moeten we altijd een oogje in het zeil houden en blijven we in de huid kruipen van onze klanten. Inzicht krijgen in hun ervaring en standpunt is de sleutel tot het creëren van de perfecte oplossing voor de eindgebruiker.
Dus hoe pakken we aannames aan ...?
Ik zou graag zeggen "Eenvoudig" en je een prachtige oneliner geven ... maar zoals gewoonlijk ... is eenvoudig nooit het juiste antwoord.
Om de drang om over te schakelen op de automatische piloot en de vloek van de kennis te laten werken, hebben we een methodologie ontwikkeld op basis van verschillende Agile-principes die ons dwingt om onze eindgebruiker te betrekken bij elke fase van het project, te beginnen wanneer onze klanten nadenken over een project, maar de oplossing nog niet hebben gedefinieerd. En eindigt... nou eigenlijk nooit. De eindgebruiker zal nieuwe inzichten opdoen door met uw oplossing te werken, wat kan leiden tot nieuwe verbeteringen.
In de watervalmethode wordt aan het begin van een project een analyse gemaakt door een business analist. Soms wordt de gebruiker betrokken bij deze voorafgaande analyse, maar dit is niet altijd het geval. Dan maakt een conclaaf van ontwikkelaars iets in eenzaamheid en na de witte rook... begint het gebruikersacceptatietesten (UAT). Het moet pijnlijk voor ze zijn om zich na deze tests te realiseren dat het product dat ze zorgvuldig hebben gemaakt niet de oplossing is die de gebruikers ervan verwachtten. Het is te laat om ingrijpende veranderingen door te voeren zonder dat daar veel meer tijd en budget voor nodig is.
Met een Agile projectmethodologie kom je een heel eind. Door elke 2 tot 3 weken testbare versies uit te brengen, kunnen gebruikers geleidelijk functionaliteit testen en hun feedback geven tijdens de ontwikkeling van het project. Deze aanpak houdt rekening met de inzichten van de gebruiker, die tijdens het project zijn opgedaan, en garandeert een betere match tussen de behoeften van de gebruiker en de oplossing die je voor hun behoeften creëert. Agile beoefenaars zijn voorstander van 'continuous deployment'; een praktijk waarbij nieuw ontwikkelde functies onmiddellijk worden uitgerold naar een productieomgeving in plaats van in batches om de 2 tot 3 weken. Dit stelt ons in staat om het systeem (en in essentie de aannames) in het wild te valideren, waardevolle feedback van echte gebruikers te krijgen en gerichte experimenten uit te voeren om te valideren welke aanpak het beste werkt.
Door onze methodologie te combineren met constante betrokkenheid van gebruikers, elimineer je de ergste aanname in IT: we weten hoe de werknemers hun werk doen en wat ze nodig hebben ... het gevaar van ervaring!
Elimineren we altijd aannames?
Laat me het iets ingewikkelder maken:
Nogmaals... stel je voor: je gaat al 10 jaar naar dezelfde supermarkt, het is vrij veilig om aan te nemen dat de cornflakes nog steeds in hetzelfde gangpad liggen, zelfs op hetzelfde schap als gisteren. Als je niet meer zou aannemen waar de cornflakes liggen... dan zou je enorm veel tijd verliezen door de hele winkel door te lopen. Niet één keer, maar steeds opnieuw.
Hetzelfde geldt voor ons werk. Als we ons werk zouden doen zonder te vertrouwen op onze ervaring, zouden we geen inschattingen kunnen maken over budget en tijd. Elke schatting is gebaseerd op aannames. Hoe meer ervaring je hebt, hoe nauwkeuriger deze aannames worden. Maar leiden ze ook tot goede en betrouwbare schattingen? Niet noodzakelijk ...
Terug naar mijn metafoor ... We nemen elke dag dezelfde weg naar het werk. Op basis van ervaring kan ik inschatten dat ik er 30 minuten over zal doen om naar mijn werk te rijden. Maar wat als ze files aankondigen op de radio en ik de aankondiging niet heb gehoord ... dan is mijn schatting niet juist.
Bij ACA Group gebruiken we een aantal belangrijke werkwijzen bij het maken van schattingen. Ten eerste is het een teamsport. We maken nooit schattingen in ons eentje en hoewel schatten een serieuze zaak is, doen we het terwijl we een spelletje spelen: Planningspoker. Laat me je dit uitleggen; planning poker is gebaseerd op het principe dat we beter kunnen inschatten in een groep. Dus we lezen het verhaal (stuk functionaliteit) hardop voor, iedereen pakt een kaart (die een indicatie geeft van de complexiteit) en legt deze open op tafel. Als iedereen een kaart heeft gekozen, worden ze allemaal tegelijk omgedraaid. Als er verschillende getallen worden getoond, ontstaat er een discussie over het waarom en hoe. Veronderstellingen die de basis vormen voor iemands schatting komen naar boven en worden besproken en gevalideerd. Er volgt nog een schattingsronde en het proces gaat door tot er consensus is bereikt. Het eindresultaat: een betere schatting en een grondig begrip van de aannames die aan de schatting ten grondslag liggen. Deze expliciete aannames zijn er om gevalideerd te worden door onze belanghebbenden; een geweldig eerste hulpmiddel om ons begrip van de scope te valideren.Dus elimineren we altijd aannames? Nou, dat zou bijna onmogelijk zijn, maar door aannames expliciet te maken elimineren we een hoop verspilling.
Wil je meer weten over deze Agile Estimation? Bekijk dan ditboek van Mike Cohn.
Hé, dit is een tegenstrijdigheid... Hoe zit het dan met die aannames?
Moeten we ze proberen te vermijden? Of moeten we erop vertrouwen?
Als je ervan uitgaat dat je alles weet... zul je nooit meer verbazing ervaren. Zoals Aristoteles al zei: "Het was hun verwondering, verbazing, die de mensen ertoe bracht om te filosoferen".
Welnu, een proces dat de gemaakte veronderstellingen valideert door middel van goed uitgevoerde experimenten en snelle feedback heeft bewezen geweldige resultaten op te leveren. Dus in essentie zal het goed beheren van je aannames prachtige dingen opleveren. Wees je er wel van bewust dat de vloek van kennis om de hoek loert, wachtend op een onbewaakt moment om het over te nemen.
Geïnteresseerd in deelname aan ons team?
Wil je een van onze teamleden ontmoeten? Geïnteresseerd om deel uit te maken van ons team?
We zijn altijd op zoek naar nieuwe gemotiveerde professionals om het ACA-team te versterken!
Related articles
What others have also read
Contact us
Want to dive deeper into this topic?
Get in touch with our experts today. They are happy to help!

Contact us
Want to dive deeper into this topic?
Get in touch with our experts today. They are happy to help!

Contact us
Want to dive deeper into this topic?
Get in touch with our experts today. They are happy to help!

Contact us
Want to dive deeper into this topic?
Get in touch with our experts today. They are happy to help!
